رابط كاربري
فايرفاكس 4 تعدادي از چشمگيرترين تغييرات رابط كاربري را در تاريخ اين مرورگر پشت سر گذاشته است. زبانهها (Tabs) به قسمت بالاي پنجره، يعني بالاي نوار هدايت انتقال پيدا كردهاند. ساير عناصر رابط كاربري نيز تا حد زيادي ساده و مؤثر شدهاند(شكل1).
شكل 1- ظاهر مرورگر در سيستمعامل Mac OSX
ويژگيهاي Stop و Refresh كه در گذشته كليدهاي اختصاصي خود را در نوار هدايت مرورگر داشتند، در يك كليد واحد تركيب شدهاند كه اكنون در انتهاي نوار آدرس جاسازي شده است. نوار بوكماركها نيز در يك كليد واحد جمع شده كه در گوشه سمت راست نوار ابزار اصلي قرار دارد. كليد Home نيز درست در سمت چپ كليد جديد بوكماركها قرار گرفته است.موزيلا نوار وضعيت متعارف را از قسمت پايين پنجره مرورگر حذف و آن را با نوعي نوار وضعيت گذرا و غيرثابت (همانند نمونهاي كه گوگل در مرورگر كروم از آن استفاده ميكند) جايگزين كرده است (شكل2). وقتي كاربر نشانگر ماوس خود را روي محتويات يك برچسب خاص در يك صفحه وب قرار ميدهد، URL مقصد در يك مستطيل شناور در قسمت پايين پنجره ظاهر خواهد شد. موزيلا پيش از اقتباس روش كروم و در طول فرآيند توسعه فايرفاكس 4 شيوههاي مختلف ديگري را براي نمايش URL مقصد آزمايش كرد كه در ميان آنها ميتوان به نمايش URL مقصد بهصورت نيمه شفاف در نوار آدرس اصلي اشاره كرد.
شكل 2- مقصد لينكها بهصورت يك كادر شناور در پايينصفحه ظاهرميشود.
نوار منوي سنتي در نسخه ويندوز فايرفاكس حذف و با يك كليد واحد كه در نوار عنوان جاسازي شده، جايگزين شده است. آيتمهاي منو تا حد زيادي در يك فهرست دو بخشي خلاصه شدهاند. بعضي از آيتمها مانند Copy و Paste بهصورت كليدهايي در منوي سفارشي تجميع شدهاند تا شما مجبور نباشيد براي دسترسي به آنها تا اعماق منوهاي فرعي پيش برويد(شكل3).
شكل 3- گزينههاي مربوط به تنظيم ظاهر مرورگر در منوي جديد فايرفاكس
كادر محاورهاي add-on با يك رابط كاربري جديد جايگزين شده كه در يك زبانه باز ميشود. اين تركيب بسيار تميزتر از جعبه محاورهاي قبلي به نظر ميرسد و از طراحي بسيار آراستهتري برخوردار است. با توجه به اين واقعيت كه كاربران add-on به طور معمول از تعداد زيادي از اين ضمائم استفاده ميكنند، تأمين فضاي بيشتر براي اينترفيس add-on يك حركت واقعاً خوب به نظر ميرسد. همانند كادر محاورهاي قديمي، اين زبانه يك ويژگي جستوجوي توكار دارد كه به كاربر امكان ميدهد، ضمائم جديد را براي نصب پيدا كند. با اينحال، ويژگي مذكور در فايرفاكس 4 يك گام جلوتر رفته است، زيرا اكنون ميتوانيد جزئيات اضافي را درباره يك ضميمه بهطورمستقيم از طريق رابط كاربري مشاهده كنيد. به اين ترتيب، نياز به بازديد از سايت وب اصلي ضمائم براي بيشتر كاربران تاحدود زيادي برطرف خواهد شد(شكل4).
شكل 4- زبانه مربوط به ضمائم كه براي جستوجو و نصب ضميمههاي مختلف به كار ميرود.
تأثير كلي اين تغييرات رابط كاربري تا حدود زيادي مثبت است. مرورگر بسيار پاكيزهتر بهنظر ميرسد و در طول استفاده نيز كمتر در كار شما مداخله ميكند. سطح كمينهگرايي در فايرفاكس 4 را ميتوان با كروم مقايسه كرد، اما به اندازه تغييرات IE9 چشمگير نيست. يكي از بخشهايي كه به اعتقاد ما فايرفاكس هنوز در آن بهطور غيرضروري شلوغ به نظر ميرسد، جداسازي فيلد جستوجو و فيلد URL در نوار هدايت مرورگر است.
البته موزيلا، بهدلايل مرتبط حفظ حريم شخصي از تركيب اين دو بخش خودداري كرده است، زيرا كاراكترهايي كه در فيلد جستوجو تايپ ميشوند براي حدسهاي جستوجو به گوگل فرستاده خواهند شد و اين رفتاري است كه بسياري از كاربران از مشاهده آن در نوار URL عادي احساس راحتي نميكنند. براي آن دسته از كاربران كه به اين موضوع اهميت چنداني نميدهند، يك ضميمه جالب با نام Omnibar ارائه شده كه بهطور قابل تحسيني اين دو فيلد را (درست مانند كروم) با يكديگر تركيب كرده و يك رابط كاربري سادهتر را در اختيار شما قرار ميدهد. پس از ماهها استفاده از نسخههاي آزمايشي و پيش از انتشار فايرفاكس 4، واقعاً با رابط كاربري جديد اين مرورگر احساس راحتي و آشنايي ميكنيم. با اينحال، بعضي از كاربران قديمي فايرفاكس بهاحتمال بايد زمان دشوارتري را براي تطبيق خود با تغييرات جديد پشت سربگذارند و حتي ممكن است از سادهسازي جديد چندان راضي نباشند. خوشبختانه موزيلا كار بسيار خوبي را در زمينه پيادهسازي قابليت پيكربندي در رابط كاربري جديد انجام داده است.
بيشتر تغييرات مهم رابط كاربري كه در فايرفاكس 4 معرفي شدهاند، تا حدودي قابل بازگشت يا تنظيم هستند. به عنوان مثال، شما ميتوانيد با كليك راست در ناحيه نوار ابزار و سپس غيرفعال كردن گزينه Tabs on Top در منوي ظاهر شده زبانهها را به قسمت پايين نوار هدايت برگردانيد. شما به همين ترتيب ميتوانيد نوار منوي متعارف را با فعال كردن آيتم مربوطه در منوي Context به تركيب رابط كاربري برگردانيد(شكل5).
شكل 5- بازگرداندن نوار زبانهها به زير نوار آدرس
آن دسته از كاربران كه كليد تركيبي جديد Stop/Refresh را نميپسندند، ميتوانند آنها را از يكديگر جدا كرده و با استفاده از ويژگي سفارشيسازي نوار ابزار استاندارد مرورگر، به خارج از جعبه متني URL انتقال دهند. منويي كه كليد جديد Bookmarks را نمايش ميدهد، يك گزينه View Bokmarks Toolbar كه با كليك روي آن ميتوانيد كليد مذكور را به يك نوار ابزار كاملاً مجزا تبديل كنيد كه همانند نسخههاي قبلي اين مرورگر رفتار خواهد كرد(شكل6).
شكل 6- مشاهده Bookmarkها بهصورت يك نوار ابزار
در نسخههاي قبلي فايرفاكس، نوار وضعيت در عين حال براي نمايش آيكونهاي مربوط به تعامل با ضمائم نيز استفاده ميشد. براي ادامه برآوردهسازي اين نياز، موزيلا يك نوار ضميمه اختياري را اضافه كرده كه ميتوانيد آن را از منوي Context نوار ابزار يا با فشار تركيب كليدي /+ Ctrl فعالكنيد. با اينحال، راهي براي نمايش URL مقصد در اين نوار وجود ندارد و به همين دليل، واقعاً راهي براي بازگرداندن نوار وضعيت سنتي بهطور كامل وجود نخواهد داشت.
نظرات شما عزیزان: